Chinese geneeskunde: met deze voeding ondersteun je jouw maag en milt

Onze maag en milt zijn volgens de Chinese Geneeskunde centrale spijsverteringsorganen. Alleen als zij op de juiste manier gevoed worden, kunnen ook andere organen profiteren van de energie uit je eten. In dit artikel legt Jacqueline Rietveld je uit hoe je dit kunt doen en hoe je een zwakke milt qi kunt helen.

Je maag is als het ware je pannetje, de milt het vuurtje daaronder. De basis van gezond eten is volgens de Chinese Geneeskunde om ervoor te zorgen dat dit ‘interne kookstelletje’ in staat is het eten goed te laten koken. Door het koken komt de qi (ki, of levensenergie) uit de voeding vrij, net zoals de stoom die uit een kokende pan opstijgt.

Stoom

Om eten te koken mag het vuur (milt) niet te hoog en niet te laag staan, en moet er voldoende vocht in de pan (maag) zitten. Teveel pittige ingrediënten (zoals knoflook, peper, ui en gember) maken het miltvuur te hoog, waardoor het eten in de pan (maag) aanbrandt. Je maag en milt hebben bevochtigend, verwarmd voedsel nodig om stoom – energie uit je eten – vrij te maken. Teveel vocht (zoals bijvoorbeeld in zuivel) werkt echter verslijmend en zorgt voor een zompige brei in de pan. Dan vormt ons kookstelletje geen stoom, maar iets wat de Chinezen ‘damp’ noemen: interne vervuiling van het lichaam.

Zoet voor de milt

De maag en de milt zijn de organen die vallen onder het Chinese element Aarde. Vanuit de Chinese geneeskunde gezien valt de werking van de alvleesklier – onze insuline producent – onder de milt. Zoet is de smaak die bij het element Aarde hoort, en in principe goed is voor de milt. Maar het zoet zoals de Chinezen dat bedoelden is niet het extreme, bewerkte zoet dat we kennen van suiker en zoetstoffen. Zelfs niet het zoet van fruit, want daarvan eten en drinken we tegenwoordig meer dan ons lichaam aan kan. Diabetes is niet voor niets een steeds vaker voorkomende aandoening aan de alvleesklier. We overvoeren dit orgaan letterlijk met zoetigheid.

Zacht en voedzaam zoet

Het zoet waar de milt en alvleesklier wel iets mee kunnen, is voedzaam en zacht zoet dat zit in voedsel zoals zoete aardappel, wortel, pompoen, granen, peulvruchten, rundvlees, vis, gevogelte, olijfolie, roomboter en kokosolie. Omdat we gewend zijn aan suikers ervaren we deze voedingsmiddelen vaak niet meer als zoet, maar ze zijn het wel. Als je basismaaltijden voedzaam zijn en voldoende ingrediënten met een natuurlijk zacht zoete smaak bevatten, zal de milt zich voldaan voelen en wordt je behoefte aan extreem zoete tussendoortjes vanzelf minder.

Zwakke milt qi

Onze moderne Westerse eetgewoonten zijn over het algemeen veel te zoet, te koud en te verslijmend voor de milt. Daardoor, en door onze gejaagde leefstijl, is de conditie van onze milt – de milt qi – bij de meeste mensen verzwakt.

Bij vrouwen wordt de milt qi gedurende het leven nog eens extra uitgedaagd. De milt is namelijk ook verantwoordelijk voor de aanmaak van bloed en het verspreiden van lichaamsvloeistoffen. Elke menstruatie doet daarom een extra beroep op de milt. Ook zwangerschappen, bevallingen, borstvoeding en uiteindelijk de overgang vragen energie van de milt. Voor vrouwen is het dus bijzonder belangrijk om de milt op de juiste manier te voeden. Ook veel mannen hebben lage milt-energie. Zwakke milt qi is altijd een onderliggende oorzaak bij andere spijsverteringsklachten, zoals maagzuur, colitis ulcerosa, of prikkelbare darmsyndroom.

Tips om je milt meer energie uit je eten te laten halen

Met deze vier tips zorg je dat elke maaltijd een bron van energie is voor je lichaam. Simpelweg omdat jouw ‘interne kookstelletje’ het aankan:

  1. Eet zoveel mogelijk warme maaltijden, liefst 3x per dag. Alle goed bedoelde yoghurtjes, smoothies, rauwkost- en fruitsalades ten spijt: de milt houdt niet van koud. Van koud gaat het vuurtje uit.
  2. Vermijd of verminder het gebruik van extreem zoet zoals suikers en zoetstoffen. Ook de ‘gezondere’ varianten als palmsuiker, honing, dadels, agavesiroop, ahornsiroop, stevia en oersuiker zijn superzoet en vragen veel energie van de alvleesklier en milt. Bij de basismaaltijden hoort dit zoet zeker niet thuis, en ook tussendoor hoeft het echt niet meerdere keren per dag.
  3. Zorg dat de inhoud van je pannetje geen slijmerige brei wordt. Kaas en andere dierlijke zuivel, sojaproducten, tarweproducten (ook brood!), varkensvlees en pinda’s zorgen voor een dikke en taaie vloeistof in je maag. Af en toe een klein beetje hiervan als garnering of bijgerecht kan prima, maar maak het geen hoofdbestanddeel van je maaltijd.
  4. Gebruik in elk gerecht verschillende kruiden. Dit helpt je maag en milt bij het verteren. Let wel op dat je niet alleen pittige kruiden gebruikt zoals knoflook, peper en gember. Want dan slaat de vlam in de pan (maag hitte). Kruiden als (gedroogde) salie, dragon, kurkuma en verse koriander zijn mildere smaakmakers.

Goed van start met je ontbijt

Als je van je ontbijt standaard een warme en voedzame maaltijd maakt, heb je de belangrijkste stap naar meer energie uit je eten al gezet. Als drie warme maaltijden je geen haalbare kaart lijkt, verander dan in ieder geval je ontbijt. De energie van de milt is ’s ochtends tussen 9 en 11 uur namelijk het meest actief, dus op dat moment kan de milt alles uit het voedsel halen wat erin zit. Warm ontbijten kan zowel zoet als hartig. Warme havermout- of rijstepap zijn voorbeelden van een zoet ontbijt. Een boerenomelet, een stevige soep of opgewarmde restjes van het avondeten zijn prima ontbijtjes voor iemand die meer van hartig houdt.

Zelf ontbijt ik vaak met teffvlokken die ik kort kook in amandelmelk, samen met wat geraspte appel of kleine stukjes peer. Ik roer er een beetje roomboter door, kook soms nog wat gemalen amandelen mee en maak het op smaak met kruiden (bijvoorbeeld vanille en geraspte citroenschil, maar een vleugje kaneelpoeder of anijszaad kan ook). Wat verse bessen of aardbeien als topping met een beetje geraspte kokos maken het een echt verwenontbijtje. Teffvlokken zijn glutenvrij en koop je bij de biologische of reformwinkel. Ze hoeven niet lang te koken, wat fijn is als je ’s ochtends niet zoveel tijd hebt.

Warm eten hoeft niet veel tijd te kosten

Kliekjes van de vorige dag als lunch, of in het weekend een grote pan soep maken waar je dagelijks een kopje van eet. Overdag warm eten hoeft niet zoveel tijd te kosten als je misschien denkt. Ook een boerenomelet is zo gebakken, of misschien heb je nog een stuk over van het ontbijt? Als je geen fornuis in de buurt hebt (op je werk bijvoorbeeld) kun je de kliekjes ook onverwarmd opeten. De warmte, die door het koken of bakken is toegevoegd, zit dan toch nog in de voeding ondanks dat die afgekoeld is. Op kamertemperatuur opeten heeft de voorkeur boven opwarmen in de magnetron, omdat dit de qi (energie) uit je eten haalt.

Specifieke klachten met de milt

De adviezen die hiervoor beschreven staan zijn in principe goed voor iedereen. Maar als je specifieke klachten hebt, is het raadzaam om verder in te zoomen op jouw unieke gestel. Zaken als aanleg, stofwisselingstype, leefomstandigheden en psychische aspecten zijn ook van invloed op de manier waarop je lichaam eten kan verwerken. Tijdens een consult van twee uur kan ik je helpen om uit te zoeken hoe voeding jou kan dienen in plaats van dwarszitten. Naast voedingsadvies maakt ook energetisch lichaamswerk deel uit van het consult, om ook op die manier je klachten te verlichten.

Boekentip: De Tao van gezondheid

Wil jij leren hoe je verbanden en relaties kunt zien tussen je lichaam, ziel en psyche? Wil jij je ‘lichaam leren lezen’? Ga dan aan de slag met ‘De Tao van gezondheid’. Veel dingen krijgen een diepere zin en betekenis.

Bestel jouw exemplaar op onze webshop Boekenwereld.com voor € 22,50 met gratis verzending.

bestel nu

Lees verder over problemen met verschillende lichaamsdelen en de oplossing uit de Chinese Geneeskunde:

Lees meer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *