Volgens Thomas Hübl kunnen we een toekomst scheppen die ons verleden heelt. Hübl, spiritueel leraar en auteur, houdt zich bezig met collectief trauma: de oude pijn die we als mensheid met ons meedragen. In dit artikel geeft hij antwoord op de vraag: Waarom lijkt de geschiedenis zich steeds te herhalen?
Wat wij beschouwen als onze lotsbestemming, is feitelijk ons niet-geïntegreerde verleden.
Vanuit mystiek (of Jungiaans) perspectief wordt elke ervaring of emotie uit het verleden die niet erkend, niet verwerkt of ontkend wordt, opgeslagen in het gebied van het onbewuste, oftewel de schaduw. Deze ervaringen zijn niet geïntegreerd door de geest of ziel en zullen dus – of moeten eigenlijk – steeds weer in nieuwe maar bekende vormen naar boven komen.
Lotsbestemming: niet-geïntegreerd verleden
Wat wij beschouwen als onze lotsbestemming, is feitelijk ons niet-geïntegreerde verleden. En het gebroken, niet-geïntegreerde verleden verschijnt steeds als een valse toekomst van herhaling, een voorgeprogrammeerd pad dat ieder individu en elke cultuur bewandelt, tot in het licht van het bewustzijn onthuld is wat dat verleden inhoudt, men zich ermee verzoend heeft en het geheeld is.
Deze mystieke wijsheid openbaart zich in de studie van het verleden en de psychologie, en ondersteunt de uitspraak van de filosoof George Santayana: ‘Zij die zich het verleden niet kunnen herinneren, zijn gedoemd het te herhalen.’
Herhalingen of karma?
We kunnen ervoor kiezen om deze herhalingen van de inhoud van de schaduw te zien als karma, een woord uit het Sanskriet dat oorspronkelijk ‘effect, invloed’ of ‘(nood)lot’ (i.e. ‘lotsbestemming’) betekende. In het licht van de moderne wetenschap kunnen we ze echter ook zien als trauma – meer bepaald als hertraumatisering, het onbewust herhalen van de omstandigheden van eerder trauma bij zichzelf en anderen.
De collectieve schaduw
Al wat zich in mijn onbewuste bevindt, stroomt onvermijdelijk naar en vermengt zich met al wat zich in dat van jou en van ieder ander bevindt. Dit alles vormt samen de collectieve schaduw, die gevisualiseerd kan worden als een aantal donkere ondergrondse meren die zich diep onder ons alledaagse bewustzijn bevinden.
Het donkere water van de collectieve schaduw wordt een tussenstation voor het energetische residu van onopgeloste conflicten, multigenerationeel lijden en allerlei soorten onverwerkt trauma. Het herbergt de niet-erkende haat van het ene land jegens het andere, de verdrongen paniek binnen een raciale of gendergroep, en de onuitgesproken woede die gevoeld wordt door een stam of een religieuze groepering.
Vastzittende energie
Psychische energie die vastzit in de schaduw blijft uit het zicht tot ze geactiveerd wordt door externe omstandigheden en een accumulatie van energetisch momentum in de samenleving. Eenmaal geactiveerd komt de duistere inhoud van de schaduw als een monster van Loch Ness naar boven, en bereikt een hoogtepunt in de vorm van patronen van menselijk gedrag en de gevolgen daarvan, van zich herhalende toxische relaties tot een destructief sociaal verleden.
Deze herhalingen zijn de stille oproep van onze niet-geheelde wonden en niet-onderzochte fouten. Freud noemde de neiging om het pijnlijke verleden te herhalen Wiederholungszwang, of ‘herhalingsdrang’, volgens de theorie dat onbewuste hertraumatisering een poging is om het oorspronkelijke trauma bewust op te lossen.
Of het naar boven komt in de vorm van een geschiedenis van armoede, familiegeweld of verslaving, of op maatschappelijk niveau als etnische haat, oorlog of ondergang van de maatschappij, herhalingsdrang is een oude onderstroom in menselijke aangelegenheden – een die kan worden geheeld.
Trauma bevriest
Terwijl onze wil onszelf toebehoort, zijn onze keuzen onvermijdelijk begrensd en beperkt door karma, trauma, onze ideeën over ‘het verleden’ – alles wat we hebben ontkend, waar we niet de verantwoordelijkheid voor hebben genomen, waar we afstand van hebben genomen en wat we verdrongen hebben. Het onbewust ontkennen van een ervaring zorgt ervoor dat een deel van de beschikbare energie in de schaduw bevriest, wat onze vrijheid en beweging beperkt. Door het verleden te ontkennen of te verdringen creëren we onze eigen lotsbestemming, de herhaling van het lijden.
Een hoopvolle blik
Niettemin ontdekt de held, zoals de grote spirituele mythen uitwijzen, dat hij door de dwaasheden uit zijn verleden te erkennen en te herstellen, door wie hij vroeger was te integreren, waarlijk vrij kan worden – en meer wie hij werkelijk is.
Boekentip: Helen van collectief trauma van Thomas Hübl
Herken je de herhalingsdrang van oude pijn in je eigen leven of in de wereld om je heen? Laat je inspireren door Hübls prachtige boek dat zijn tijd ver vooruit is en ontdek hoe we als mensheid een toekomst kunnen scheppen die het verleden heelt.
Je bestelt jouw exemplaar voor € 25,- met gratis verzending bij Boekenwereld.com.
