Als we ooit onze benadering van dit seizoen moeten veranderen, dan is dat nu. Want dat is wat we zouden moeten erkennen en vieren: het seizoen. Het maakt niet uit wat voor andere religieuze riten en symbolen we eraan toegevoegd hebben, de wintervakantie gaat over de winter, en alle dingen die om ons heen gebeuren in deze tijd van het jaar. Het gaat over een echte astronomische gebeurtenis die elk jaar plaatsvindt: de winterzonnewende.
De winterzonnewende gebeurt op de korte dag en de langste nacht van het jaar, als de zon het laagst aan de hemel staat. Het Engelse woord voor Zonnewende (Solstice) betekent letterlijk ‘de zon staat stil’, want tijdens deze Zonnewende lijkt de zon daadwerkelijk even stil te staan tijdens zijn incrementele reis door de hemel. ‘Winterzonnewende’ verwijst eigenlijk naar een enkel moment: daarom worden er vaak andere woorden gebruikt voor de dag zelf: ‘midwinter’ of eenvoudigweg ‘de kortste dag’. De winterzonnewende vindt dit jaar plaats op 21 december.
De significatie van de winterzonnewende is tweevoudig: het is het donkerste punt in het jaar en toch is het ook het moment waarop we onze reis weg van de lange duisternis beginnen richting de langzame, soms pijnlijke, maar uiteindelijk vreugdevolle terugkeer van het licht.
Winterzonnewende
Vandaag de dag zijn de meeste mensen op z’n hoogst nieuwsgierig naar de winterzonnewende. Voor veel mensen is de winterzonnewende echter volledig irrelevant. Maar dat was niet altijd zo. Er zijn veel mythes en verhalen over de geboorte en wedergeboorte van goden die op het moment van de winterzonnewende plaatsvinden, en over gevechten tussen het donker en het licht.
Hier in de meest Westerse uithoek van Europa weten we dat de winterzonnewende bijzonder belangrijk was voor onze voorouders. Dit kunnen we zien aan de grote monumenten die zij gebouwd hebben ter ere van deze Zonnewende: monumenten die op één lijn te plaatsen zijn met de zonsopkomst op de dag van de Zonnewende (in Newgrange in Ierland en Maes Howe in Orkney, bijvoorbeeld). Er werden vuren aangestoken tijdens midwinter om de terugkeer van het licht te verwelkomen: de dood van de oude zon en de geboorte van de nieuwe zon.
Het branden van deze vuren was een daad van geloof, want de winterzonnewende gebeurde altijd op het hoogtepunt van wat toen der tijd een tijd van grote onzekerheid was: verhongering, ziektes en de dood kwamen veel voor tijdens de koude, barre wintermaanden.
Getrouwd met het land
Onze voorouders leefden misschien ver weg in het verleden, maar de grote cycli van de planeet en de grote cycli van de natuurlijke wereld zijn nu nog steeds net zo relevant als dat ze toen waren. Ook al zien we onszelf als ‘modern’, er zit nog altijd iets in ons dat bang is voor de lange duisternis, en de Dood lijkt ons nog altijd te achtervolgen in deze schaduwrijke dagen tussen Samhain (Keltisch feest als einde van het oogstseizoen en het begin van de winter op 31 oktober) en Imbolg (Keltisch feest voor het begin van de lente op 1 februari).
Ooit begrepen we deze patronen en de lessen die we kunnen leren uit de opkomst en de ondergang van het jaar. Ooit waren we ‘getrouwd’ met het land en begrepen we de vele dingen die we nu verloren hebben. Ik denk dat het tijd is om deze dingen weer te gaan begrijpen.
Angst voor duisternis
Misschien hebben we onze focus op het seizoen verloren omdat we bang zijn voor de lange duisternis. Deze lange duisternis is angstaanjagend, omdat we bang zijn dat ooit, op een dag, het licht niet terug zal komen. Ons rationele intellect (logos) zegt ons dat dat niet mogelijk is – maar de mythos die in onze verbeelding en onze fysieke zintuigen leeft, weet dat het zeker mogelijk is, dat het licht niet terug komt. In deze tijd van wereldwijde duisternis is de angst meer aanwezig dan ooit. En op een persoonlijk niveau weten we allemaal dat op een dag we niet wakker worden in het licht; ooit op een dag zullen we permanent vastzitten in de duisternis en overlijden.
De duisternis is misschien angstaanjagend, maar het is een onderdeel van het leven. Net als elk onderdeel van het goede leven, zit er een rijkdom en schoonheid in die ons openbaring en transformatie biedt. Onze angst voor de duisternis is een afspiegeling van onze angst voor eindes en onze angst voor een nieuwe begin – en dat is een natuurlijke reactie. Deze angst is niet iets wat we moeten vermijden: het is een teken dat we nog ademen, nog steeds leven in de wereld om ons heen. Het is tijd om te stoppen met onszelf door de donkere dagen heen te slepen. Het is tijd dat we volledig opgaan in de wereld om ons heen en dat we ons volledig verbinden met het seizoen.
Beloftes voor vernieuwing
De winterzonnewende is een tijd van vernieuwing. Het is een tijd om ons onder te dompelen in de cycli van de natuur: van de dood en wedergeboorte, van de duisternis en het licht. Het is een tijd om te denken aan verandering en transformatie en om het stille punt is de rijke, vruchtbare duisternis te waarderen voordat de volgende cyclus begint. Bovenal is het een tijd om afstand te nemen en je lichaam – het zachte, eerlijke dier in je – de lange, koude duisternis te laten omarmen.
Zonder dit kan je niet begrijpen wat het licht betekent. Dus beloof jezelf dit, vandaag: dat je de rest van het winterseizoen je bewust bent van het land om je heen en van de niet-menselijke anderen die het land samen met jou bewonen. En dat, wanneer het licht wederkeert en de dagen van hongersnood voorbij zijn, en de grote cyclus van groei opnieuw begint, je een trouwring voor jezelf vlecht van gemaaide grassprietjes en jezelf trouwt met het land.
Wij delen vandaag een klein ritueel met je om ’s avonds uit te voeren, om te delen in de magie van de zonnewende en zijn symboliek.
Ritueel: staren in een kaars voor de winterzonnewende
1 Vind een plek waar je je comfortabel voelt
Ga zitten, steek een kaars aan, en doe alle lichten uit.
2 Richt je blik een tijdje op de vlam
Door naar dit ene punt te kijken, komen je gedachten tot rust zodat je je aandacht naar binnen kunt richten. Haal diep adem terwijl je toekijkt hoe de vlam danst met de tijd.
3 Terwijl je ogen nog op de vlam gericht zijn, denk terug aan de laatste weken en maanden
Laat je hoogtepunten en dieptepunten van 2020 passeren in je gedachten. Zonder waardeoordeel, en zonder betekenis te geven aan de herinneringen die boven komen. Laat jouw film van herinneringen doorgaan totdat je voelt dat je voldoende van het jaar hebt gezien om door te gaan.
4 Haal je blik langzaam van de kaars af en kijk in de spiegel
Haal je de minder prettige herinneringen van het jaar voor de geest – je momenten van spijt, je fouten en je gemiste kansen – en fluister, “Ik vergeef het duister en ga verder in het licht” naar jezelf. Als je het prettig vindt, kun je het mantra een aantal keer herhalen. Kijk opnieuw naar de kaars als symbool van de heldere nieuwe kansen die op je pad zullen komen. Als je voelt dat je iets in je journal moet opschrijven voor later (bijvoorbeeld in je Inspirerend Leven Journal), dan is dit een goed moment.
5 Sluit je ritueel af door op te zoeken hoe laat de zon morgen opkomt
Probeer met de zon op te staan als het lukt, en gebruik de eerste ogenblikken van de dag om je lichaam te bewegen, naar buiten te gaan, of wat dan ook te doen dat je gelukkig en hoopvol doet voelen.
Bron: MindBodyGreen
Boekentip: Het betoverende leven
Het betoverende leven, vind rust, verbinding en inspiratie in de natuur van Sharon Blackie is een pleidooi om meer te genieten van de magie van de natuur, en eigenlijk van het leven in het algemeen. De natuur brengt je meteen in het nu, maakt je rustiger in je hoofd en dankbaar voor kleine dingen als een fluitende merel en een mooie oude eik in volle bloei. Maar hoe vaak gunnen we onszelf nou zo’n magisch moment?
Bestel nu jouw exemplaar in onze webshop Boekenwereld.com voor € 22,50 met gratis verzending.
